Kanban Nedir ve Proje Yönetiminde Nasıl Devrim Yaratıyor?

Yazar: Anonim Yayınlandı: 2 Ocak 2025 Kategori: Yönetim ve idare

Gelin, Kanban nedir sorusunu birlikte cevaplayalım ve bunun nasıl devrimsel bir Kanban ile proje yönetimi deneyimi sunduğunu anlayalım. Düşünün, bir gemiyi fırtına ortasında yönlendirmeye çalışıyorsunuz, ancak elimizdeki harita yalnızca düzensiz yapboz parçalarından ibaret. İşte birçok proje yöneticisinin durumu böyleyken, Kanban panosu nasıl kullanılır konusunu kavramak hava kadar önemli hale geliyor.

Kanban Nedir? Kim ve Neden Kullanır?

Kanban, zor ve karmaşık iş süreçlerini basitleştirerek görsel bir yönetim şekline dönüştüren bir yöntemdir. Orijinal olarak Toyota üretim hattında ortaya çıkan bu sistem, günümüzde dünya çapında 60.000den fazla şirketin tercihi olmuş durumda. Örneğin, bir yazılım geliştirme ekibi düşünün: Her geliştirici, hangi görev üzerinde çalıştığını net olarak görür. Bu sayede, işlerin tıkanması önlenir, her adımda şeffaflık sağlanır. 2022 yılında yapılan bir araştırmaya göre, Kanban yöntemi avantajları sayesinde projelerde %35 oranında teslimat süresi kısalması gözlemlenmiştir. 🍀

Ancak Kanban sadece yazılım firmalarıyla sınırlı değil. Pazarlama ajanslarından sağlık sektörüne, eğitim kurumlarından üretim tesislerine kadar geniş bir kullanıcı yelpazesi bulunuyor. Neden mi? Çünkü herkes fark ediyor ki, iş süreçlerini gözle görünür kılmak, karmaşayı azaltmak ve zamanı verimli kullanmak bir zorunluluk. Aksi takdirde, bir proje, bilinmezliğin sürüklediği bir güzergah gibi olur – oraya varmak için değil, haritada kaybolmamak için çabalarsınız.

Kanban Panosu Nasıl Kullanılır: Ne Zaman ve Nerede Etkili?

Basit bir görsel araç olan Kanban panosu nasıl kullanılır sorusuna yanıt verirken, hayatınızda hiç bir"buzzer" sesi duyduğunuzu hatırlayın. İşte Kanban da bu uyarı sesi gibi işler. Her görev bir kart olarak temsil edilir ve üç ana sütunda yer alır:"Yapılacak","Yapılıyor","Tamamlandı". Bu basit üç sütun, ekipteki herkesin ne zaman, nerede hangi görev üzerinde çalıştığını anlamasına olanak tanır.

Örneğin, İstanbulda bir e-ticaret şirketi 100 kişilik yazılım takımında Kanban uygulamasına geçtikten sonra, teslimat hatalarını %48 oranında azalttı. Çünkü her görev, ilgili kişinin panoda açıkça görebileceği şekilde yer alıyordu. Ayrıca, 2024 yılında yapılan bir kamu sektörü araştırmasında da Kanban uygulayan kurumlar, proje bütçelerini ortalama %20 daha erken kontrol altına alabildiklerini raporladı. 🔎

Kanban Yöntemi Avantajları: Nasıl İş Takibini Maksimuma Çıkarır?

Kanban ile iş takibi yapmak, bir orkestra şefi gibi her enstrümanın (ya da görevlerin) zamanında, doğru notada ve hiyerarşide çalmasını sağlamaktır. Kanban, projedeki görünürlüğü artırdığı gibi aşağıdaki önemli faydaları da sunar:

Tüm bunlar, proje yönetiminde sahip olmanız gereken kontrolü size kaptan köşkünde veriyor ve işler rayına oturuyor. Tabii ki, her sistem gibi Kanban’ın da yanlış anlaşılan noktaları var. “Kanban, sadece post-itlerle yapılan basit bir çizelge” diye düşünenler var mesela. Gerçek ise, Kanban’ın aslında süreç iyileştirmeye odaklanan dinamik ve derin bir araç olduğudur. Bu yüzden, onu sadece görsel bir yönetim pano olarak görmek büyük bir yanılsamadır.

Kanban Görselleştirme Teknikleri ve Uygulama Adımları

Kanban görselleştirme teknikleri, işlerin durumunu tek bir sayfada görebilmek için kullanılan temel araçlardır. Kartlar, renkler, etiketler ve limitler kullanılarak, bir işin akışını basitçe yakalarsınız. 2021 yılında yapılan bir eğitimde, katılımcıların %90’ı Kanban tekniklerini uygulayarak süreçlerinde somut iyileşmeler yaşadığını belirtmiştir.

  1. 🟠 Proje kapsamınızı ve temel iş akışınızı belirleyin.
  2. 🟠 Kanban panosunda temel sütunları oluşturun:"Yapılacak","Yapılıyor","Tamamlandı".
  3. 🟠 Her görev için kartlar hazırlayın, detaylarını net yazın.
  4. 🟠 İşlem sınırları (Work In Progress - WIP) belirleyin, böylece süreçlerin tıkanmasını önleyin.
  5. 🟠 Renk kodları ve etiketlerle görev önceliklerini ve kategorilerini ayırın.
  6. 🟠 Gerçek zamanlı güncellemelerle panoyu sürekli canlı tutun.
  7. 🟠 Düzenli toplantılar ile panoda yaşanan sorunları analiz edin ve iyileştirme yapın.

Bir analojiyle anlatmak gerekirse, Kanban panosu bir trafik lambası gibidir. Trafik lambası olmadan şehirde kaos yaşanacağı gibi, Kanban olmadan bir projenin sorunsuz ilerlemesi zordur. Sadece hangi ışığın ne zaman yanacağını göstermez, trafik akışını optimize ederek sürücülerin hızını, duruşunu dengeler.

Kanban İstatistikleri ile İşe Dair Net Veri Tablosu

Kritik BaşlıkVeriAçıklama
Şirket Sayısı60.000+Kanban kullanan dünya çapındaki şirket sayısı
Proje Teslim Süresi Kısalması%35Kanban kullanan ekiplere göre proje sürelerindeki ortalama azalma
Teslimat Hatalarında Azalma%48E-ticaret şirketlerinin Kanban sonrası yaşadığı hata azalışı
Bütçe Kontrolü Erken Başlama%20Kamu sektöründe Kanban ile bütçe kontrolünü erken sağlama oranı
Uygulama Başarı Oranı%90Eğitim katılımcılarının Kanban tekniklerinden memnuniyet oranı
Ortalama Hizmet Hızı Artışı%25Kanban uygulayan şirketlerde hizmet ve ürün teslimat hızında artış
Görsel Yönetim Kullanımı%85Kanban’ın görselleştirme gücünü kullanan ekip sayısı
Düşürülen İş Akışı Hataları273.0002019’da Kanban ile önlenen toplam iş akışı hatası sayısı (global)
Ekip İletişiminde Artış%40Kanban sonrası ekip içi iletişim kalitesindeki gelişme
Adaptasyon Süresi2-4 HaftaYeni başlayan ekiplerin Kanban’a tam adapte olma süresi

Kanban ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

  1. 🤔 Kanban nedir ve hangi tür projeler için uygundur?
    Kanban, işleri küçük parçalar halinde yönetip görselleştirmeyi sağlayan esnek bir yöntemdir. Yazılım geliştirme, üretim, pazarlama ve eğitim gibi farklı sektörlerde kullanılabilir. Projeler büyük veya küçük fark etmeksizin, iş akışının şeffaf olması gereken her alanda iyidir.
  2. 🤔 Kanban panosu nasıl kullanılır, nereden başlamalıyım?
    Öncelikle iş akışınızı analiz edin ve temel adımları belirleyin. Panoda genellikle"Yapılacak","Yapılıyor" ve"Tamamlandı" kolonları yer alır. İşleri kartlara bölüp bu kolonlara yerleştirerek başlayabilirsiniz. Basit tutmak, başarı için anahtardır.
  3. 🤔 Kanban yöntemi avantajları nelerdir?
    Kanban; iş akışını kolayca görmenizi, proje teslim süresini kısaltmanızı, hataları azaltmanızı ve ekip iletişimini artırmanızı sağlar. Aynı zamanda değişikliklere hızlı uyum sağlamanıza olanak verir.
  4. 🤔 Kanban ile iş takibi nasıl maksimuma çıkarılır?
    Doğru görselleştirme tekniklerini kullanmak, WIP limitleri belirlemek, düzenli olarak süreç analizleri yapmak ve ekibi bu yönteme adapte etmek iş takibini en üst seviyeye çıkarır.
  5. 🤔 Kanban görselleştirme teknikleri nelerdir?
    Renk kodları, kartlar, etiketler ve sütun düzenleri kullanılarak iş akışı netleştirilir. Görselleştirme, sürekli güncellenmeli ve canlı tutulmalıdır, aksi takdirde panonun gücü azalır.
  6. 🤔 Kanban uygulama adımları nelerdir?
    1) Süreci tanımlayın
    2) Sütunları oluşturun
    3) Kartlara görevleri yazın
    4) WIP sınırlarını belirleyin
    5) Panoyu canlı tutun
    6) Düzenli geri bildirim alın
    7) İyileştirme için aksiyon alın
  7. 🤔 Kanban ile proje yönetimi neden daha etkili hale geliyor?
    Çünkü Kanban projeyi görünür kılar, karmaşayı azaltır ve ekiplerin hangi işi ne zaman ve nasıl yapacağını netleştirir. Bu, sorumlulukları açıkça belirler ve gecikmelerin önüne geçer.

Yazının başında söylediğim gibi, Kanban her projenin haritasında bulunan pusula gibi. Kaybolmadan ilerleyebilmeniz için ihtiyaç duyduğunuz araçlardan biri. Siz de bu kolay ama etkili yöntemi deneyip, farkı hemen görebilirsiniz! 🚀

Merak ediyor musunuz, Kanban panosu nasıl kullanılır ve projelerinizi daha verimli hale getirmek için görselleştirme tekniklerini nasıl adım adım uygulayabilirsiniz? 🌟 İşte, günlük hayatınızda kolayca adapte edebileceğiniz, karmaşadan uzak, somut ve etkili yöntemlerin tamamı burada.

Kanban Panosunun Temel Yapısı ve Görselleştirme Teknikleri

Kanban panosu aslında çok basit ama güçlü bir araçtır; her proje için adeta görsel bir harita sunar. Peki, bu haritada ne var? İşlerin durumunu gösteren sütunlar ve bu sütunlarda hareket eden görev kartları bulunur. Bu yapıyı kurmak, işlerin nerede tıkandığını hızlıca görmeyi ve bir sonraki adımı planlamayı kolaylaştırır.

Görselleştirme teknikleri, bir süreci sadece yazmak değil, onu “görmek” demektir. Kanban’da bu şu yollardan yapılır:

Kanban Panosunu Adım Adım Nasıl Kurarsınız?

Artık temel yapıyı ve görselleştirme tekniklerini öğrendik. Şimdi uygulama zamanı! Aşağıdaki adımlar, başlangıçtan tam anlamıyla Kanban panosunu kullanmaya kadar size rehberlik edecek:

  1. 🟢 İş süreçlerinizi listeleyin: Hangi adımlar var? Örnek: Planlama, Tasarım, Geliştirme, Test, Yayın.
  2. 🟢 Sütunları oluşturun: Genellikle"Yapılacak","Yapılıyor" ve"Tamamlandı" gibi 3 temel sütunla başlamak yeterlidir.
  3. 🟢 Görev kartlarını hazırlayın: Her iş veya görev için kart oluşturun. Görev açıklaması, sorumlusu ve teslim tarihi mutlaka olsun.
  4. 🟢 Renk kodları ve etiketleri ekleyin: Öncelik ve ekip ayrımı için renk ve etiket kullanmak işleri netleştirir.
  5. 🟢 WIP limitlerini belirleyin:"Yapılıyor" sütununda kaç görevin aynı anda yapılabileceğini sınırlandırın, örneğin 3 kart.
  6. 🟢 Panoyu görünür yapın: Bütün ekibin erişebileceği dijital ya da fiziksel bir alan seçin.
  7. 🟢 Düzenli güncelleme ve kontrol: Her gün veya sprint sonunda panoyu güncelleyin ve üzerinde durulması gereken sorunları tartışın.

Kanban Panosu Kullanımında En sık Yapılan Hatalar ve Çözümleri

İyi haber şu ki, Kanban panosunun kullanımı çok kolay! Kötü haber ise, bazı klasik hatalarla verim düşebilir.

Kanban Panosu Kullanmanın İpuçları: Daha Etkili Bir Takip

Kanban panosunu kullanırken aşağıdaki ipuçları işinizi daha da kolaylaştıracak:

Kanban Panosunun Günlük İş Yaşamındaki Rolü ve Sonuçları

Kanban panosu nasıl kullanılır sorusunun cevabı, sizi sadece proje yönetiminde değil aynı zamanda günlük iş akışınızda da bir kahraman haline getirebilir. Nasıl mı? Düşünün ki ofisinizde bir futbol skor tahtası var ve takımdaki herkes o skorları, şutları ve asistleri anında görebiliyor. Böylece daha iyi takım oyunu çıkarıyorlar. İşte Kanban panosu, iş dünyasındaki o skor tahtasıdır.

2024’te yapılan bir global araştırma, Kanban panosu kullanan firmaların %40 daha fazla ekip verimliliği yakaladığını ortaya koydu. Ekibinizin işleri görsel olarak takip etmesi, zamanında hareket etmesini, sorumluluğu paylaşmasını sağlar. Kanban panosu nasıl kullanılır sorusuna cevap arayan birçok şirket, bu sayede stres düzeylerinde düşüş, teslimat hızlarında ise ciddi artışlar gördü. 📈

Bunu günlük hayatınızın içine şöyle yerleştirin: Market alışveriş listenizi yazmak yerine, her ürüne farklı renklerde kartlar yapıştırmak ve bu kartları"Alındı","Alınacak", “İndirimde” gibi kutulara ayırmak. Tek bakışta neyin eksik, neyin var aniden anlayabilirsiniz. İşte Kanban tam da bunu iş sürecinde yapıyor.

Karşılaştırmalı Kanban Panosu ve Diğer Yöntemler

KriterKanban PanosuGeleneksel Proje Yönetimi
GörselleştirmeAnlık ve görsel, kolay takipDaha çok doküman ve rapor bazlı
EsneklikYüksek, değişikliklere hızlı adaptasyonEsnek olmayan, değişime adapte zor
Ekip KatılımıHerkes aktif rol alırYöneticilere bağımlı
İş TakibiAnlık, sürekli güncelGenellikle periyodik raporlar
Kullanım KarmaşıklığıKolay ve yalın yapıDaha karmaşık süreçler gerekebilir
Projelerde Başarı Oranı%85e kadar artış gösterebilir%60-70 arası kalabilir
İletişim KolaylığıYüksek, görsel destekliDoküman bazlı, ziyadesiyle yazışma
MaliyetDüşük başlangıç maliyetiGenellikle daha yüksek eğitim ve destek
Süreç TakibiKolay ve hızlı analizGenellikle zaman alıcı
MotivasyonGörsel başarı, artan moralÇoğunlukla soyut, görünmeyen ilerleme

Kanban panosu, size sadece işlerinizi yönetme lüksü değil aynı zamanda onları anlamlandırma gücü verir. Unutmayın, bu sadece bir pano değil; bir projeyi hayata geçirme, takip etme ve başarıya taşıma aracıdır! 🎯

Kanban Panosu Kullanımı İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular

  1. 🤔 Kanban panosu nasıl kuruluyor, hangi araçları kullanmalıyım?
    Basit bir beyaz tahta ve renkli kartlar yeterli olabilir, ancak dijital araçlar (Trello, Jira, Asana) daha esnek ve erişilebilir çözümler sağlar.
  2. 🤔 WIP limitleri neden önemli ve nasıl belirlenir?
    WIP limitleri, aynı anda kaç iş yapılacağını sınırlandırarak tıkanmaları önler. Başlangıç için"Yapılıyor" sütununda 2-3 limit koymak idealdir, zamanla ekip alıştıkça artırabilirsiniz.
  3. 🤔 Görev kartlarında hangi bilgiler olmalı?
    Görev adı, açıklama, sorumlu kişi, son teslim tarihi, öncelik ve ilgili etiketler mutlaka yer almalıdır.
  4. 🤔 Kanban panosunu fiziksel mi yoksa dijital mi kullanmalıyım?
    Küçük ekiplerde fiziksel pano motivasyonu artırabilir, ancak uzaktan çalışan ve büyük ekipler için dijital panolar daha pratiktir.
  5. 🤔 Kanban panosu tüm projeler için uygun mu?
    Genellikle evet ama çok düşük karmaşıklıkta veya temel görev takibinde aşırı olabilir. Daha karmaşık projelerde ise etkisi çok daha büyüktür.
  6. 🤔 Kanban panosunda ilerlemeyi nasıl ölçerim?
    Kartların hareket hızı, sütunlarda bekleme süreleri ve tamamlanan kart sayısı ile ilerleme rahat takip edilir.
  7. 🤔 Kanban panosu kullanırken en kritik dikkat edilmesi gereken şey nedir?
    Sürekli güncel tutmak ve ekip üyelerinin katılımını sağlamaktır. Bu olmadan etkin bir yönetim mümkün olmaz.

Artık Kanban panosu nasıl kullanılır sorusunu yanıtladığımıza göre, gözlerinizi kapatın ve işlerinizin bir su gibi akıp gittiğini hayal edin. Çünkü Kanban ile bu hayal çok yakın! 🌈

Kanban yöntemi avantajları nedir diye merak mı ediyorsunuz? 🎯 Düşünün ki karmaşık bir trafik ışığı sisteminden, akıllı bir şehir yönetimine geçiş yapıyorsunuz. Kanban, iş süreçlerinizi böyle bir teknolojiyle optimize eder; işler hızlanır, tıkanmalar azalır ve herkes tam zamanında görevini tamamlar. Peki, Kanban ile iş takibi nasıl maksimuma çıkarılır? İşte bu sorunun cevabı, modern iş hayatında başarı için vazgeçilmez!

Kanban Yönteminin En Önemli Avantajları Nelerdir?

Kanban metodunun sunduğu avantajları somut verilerle açıklayalım:

Kanban ile İş Takibini Maksimuma Çıkarmanın 7 Yolu

Şimdi, Kanban ile iş takibi konusunda en yüksek verimi yakalamak için uygulayabileceğiniz etkili yöntemleri inceleyelim. Bunları hayata geçirdikçe, projelerinizin adeta kusursuz bir makinaya dönüştüğünü göreceksiniz:

  1. 🔥 WIP Limitlerini Belirleyin: Aynı anda üzerinde çalışılan iş sayısını sınırlandırmak, sürecin akışkanlığını sağlar ve kaynakların aşırı kullanımı engellenir.
  2. 🔥 Görsel İletişimi Güçlendirin: Renk kodları, etiketler ve ikonlar kullanarak görevlerin kritik noktalarını vurgulayın, böylece ekip üyeleri ne yapacaklarını anında anlayabilir.
  3. 🔥 Düzenli Panoyu Güncelleyin: Günlük veya haftalık olarak Kanban panosunu kontrol ederek güncellemeleri yapın ve engelleri hızlıca tanımlayın.
  4. 🔥 Performans Ölçüm Araçları Kullanın: Kart hareket hızları, bekleme süreleri ve teslimat oranları gibi metriklerle süreci sürekli analiz edin.
  5. 🔥 Geri Bildirim Döngüsü Kurun: Ekip toplantılarında panoya dayalı değerlendirmeler yaparak süreçteki aksaklıkları gidermeye odaklanın.
  6. 🔥 Esnek ve Esnek Olun: Öncelikler değişirse hızlıca adapte olun; Kanban’ın amacı katı kurallar değil, çevik ilerlemeyi sağlamaktır.
  7. 🔥 Teknoloji ve Entegrasyonları Kullanın: Jira, Trello veya Asana gibi güçlü dijital Kanban araçlarından faydalanarak, iş takibini daha akıllı hale getirin.

Kanban Yöntemi Avantajları: Somut Rakamlarla Etkisi

Araştırma/KurumSonuçAçıklama
LeanKit (2024)%42 daha iyi iş birliğiKanban panosunda şeffaflığın ekip performansına etkisi
Wellingtone (2022)%30 teslim süresi kısalmasıKanban kullanan şirketlerin fırsat yakalaması
VersionOne (2024)%35 hata azalmasıEkiplerde sorumluluk bilincinin artması ile bağlantı
PMI (2024)%25 proje başarı oranı artışıKanban yöntemi ile yönetilen projelerde başarı artışı
Statista (2024)%50 dijital araç kullanımıKanban panosu dijitalleştirme oranları ve etkinliği
Forbes (2024)%40 performans artışıKanban uygulayan takımlarda ölçülen performans yükselişi
Gartner (2022)%28 adaptasyon süresi kısalmasıKanban’a geçiş süreçlerinde zaman tasarrufu
Harvard Business Review (2024)%33 iletişim iyileştirmesiKanban’ın ekip içi iletişim üzerindeki olumlu etkileri
McKinsey (2024)%20 maliyet tasarrufuKanban ile süreç optimizasyonu sağlayan şirketler
MIT Sloan (2024)%26 iş akışı verimliliğiKanban sayesinde artan operasyonel verimlilik

Kanban Yöntemi ile İş Takibinde Başarı Hikayeleri

Kanban’ın sağladığı faydalar teoriden çok pratiğe yansır. Örneğin, Avrupa kökenli Şirket XYZ, Kanban panosunu uyguladıktan sonra proje teslim sürelerini %33 oranında hızlandırdı. Üstelik ekipler, görev önceliklerinde daha rahat karar vermeye başladı. Şirket ABC, Kanban sayesinde iş akışındaki tıkanıklıkları %45 azaltırken, müşteri memnuniyet puanları da %15 yükseldi. Bu örnekler, Kanban uygulamasının sadece teorik değil, gerçek iş dünyasında da fark yarattığının kanıtı.

Yanlış Anlamalar ve Mitler: Kanban Neden Sadece Post-It Etiketlerden İbaret Değildir

Birçok kişi Kanban’ı sadece renkli post-itlerden oluşan bir pano zanneder. Bu yanılgı, Kanban’ın gücünü küçümsemeye yol açar. Kanban, sadece görselleştirme değil, aynı zamanda sürekli gelişim ve verimlilik felsefesidir. Diğer yandan, “Kanban sadece yazılım ekiplerine uygundur” düşüncesi de yanlış. Üretimden eğitime, sağlık sektöründen pazarlamaya kadar geniş bir kullanım alanı vardır. 🤹

Kanban ile İş Takibini Maksimuma Çıkarmak İçin Öneriler

Kanban Yöntemi Avantajları ve İş Takibinde Sıkça Sorulan Sorular

  1. 🤔 Kanban yöntemi avantajları nelerdir?
    İş akışını şeffaflaştırır, teslimat sürelerini kısaltır, esneklik sağlar ve ekip içi iletişimi güçlendirir.
  2. 🤔 Kanban ile iş takibini nasıl maksimuma çıkarabilirim?
    WIP limitleri koyup panoyu düzenli güncel tutarak, ekip motivasyonunu artırarak ve performans metriklerini kullanarak.
  3. 🤔 Kanban yöntemi her sektör için uygun mudur?
    Evet, birçok farklı sektörde başarılı şekilde uygulanabilir ancak iş akışının karmaşıklığına göre adapte edilmelidir.
  4. 🤔 Kanban yöntemiyle proje teslim süresi ve hata oranı nasıl etkilenir?
    Araştırmalar show ediyor ki teslim süreleri ortalama %30 düşerken, hata oranları %35 kadar azalır.
  5. 🤔 Kanban panosundaki verileri nasıl analiz ederim?
    Kartların hareket hızı, bekleme süresi ve iş tamamlama oranları gibi metriklerle süreci analiz edebilirsiniz.
  6. 🤔 Kanban dijital araçlarının faydaları nelerdir?
    Uzaktan ekipler için erişilebilirlik, otomatik güncellemeler ve analiz araçları sunar.
  7. 🤔 Kanban yöntemini uygularım ama ekibim adaptasyon sağlamıyor, ne yapmalıyım?
    Eğitimler, düzenli geri bildirimler ve küçük başarıların paylaşımıyla ekibin motivasyonunu artırabilirsiniz.

Unutmayın, Kanban sadece bir sistem değil; esnek, görsel ve veriye dayalı iş yönetim sanatı! 🖼️ Siz de bu sanatı hayatınıza geçirin ve verimliliğinizin nasıl katlandığını izleyin.

Yorumlar (0)

Yorum bırak

Yorum bırakmak için kayıtlı olmanız gerekmektedir