ISO ve görüntü keskinliği ilişkisi: Yüksek ISO neden bulanıklık yapar ve görüntü kalitesi nasıl etkilenir?

Merhaba! Fotoğraf çekerken ISO değerini artırınca neden görüntünün netliği bozuluyor, hiç merak ettiniz mi? Hani şu, gece çekimlerinde veya az ışıklı ortamlarda ISO’yu yükselttiğinizde ortaya çıkan o istenmeyen görüntüdeki parazit nedenleri ve “kumlanma” denilen durum? İşte bu yazıda, yüksek ISO neden bulanıklık yapar, bunun arkasında ne yatar, ve ISO artırırken görüntü kalitesi düşmesi nasıl engellenir, birlikte keşfedeceğiz. 😊

ISO ve Görüntü Netliğinin Sırları: Neden Bu Kadar Hassas?

ISO, kameranızın ışığa olan duyarlılığını ifade eder. Düşük ISO, az ışıkta daha net ve temiz fotoğraflar çekerken; yüksek ISO, sanki bir hoparlör sesini çok açmak gibi, ışık sinyalini artırır ama beraberinde “gürültü” veya fotoğrafta kumlanma nasıl önlenir sorusunu doğurur. Bu yüzden ISO arttığında görüntü netliği neden azalır sorusu hepimizin kafasını karıştırır.

Yüksek ISO’yu, görüntüyü büyüten bir büyüteç gibi düşünebilirsiniz. En ufak bir toz zerresi veya sensör hatası, büyütüldüğünde görünür hale gelir. Tam olarak bu yüzden, netlikte düşüş ve parazitler ortaya çıkar.

İstatistiklerle ISO ve Görüntü Kalitesi

Şimdi, bu tabloya şöyle bakalım; ISO değeri yükseldikçe parazit ve netlik kaybı dramatik biçimde artıyor. Tıpkı hoparlör sesini maksimuma getirip uğultu duymak gibi. Burada önemli olan, ISO ve görüntü keskinliği ilişkisini anlamak ve fotoğrafınızın niteliğini koruyabilmek için akıllıca seçim yapmak.

Yüksek ISO Neden Bulanıklık Yapar? Anlatması Çok Basit Ama Derin!

Biraz daha teknikleşelim ama korkmayın, anlatırken üç güzel analogi kullanacağım. 📸

1. Elektronik Parazit: Sensorunuzda yükselen ISO, elektrik sinyallerinin yoğunluğunu artırır. Bu da, eski radyolarda duyduğunuz “tıslama” gibi görüntünün üzerinde parazit oluşturur.
2. Büyüteç Etkisi: Yukarıda bahsettiğim gibi, yüksek ISO görüntünün “büyüteci”. En ufak bozulmaları, tozları ve sensör hatalarını bile büyütür. Mesela, büyüteçle camda küçük çatlağı izlemek gibi.
3. Karanlıkta Fışıltı: Gece çekimindeki yüksek ISO, yıldızlı gökyüzünün arasındaki parlaklığı artırırken, aslında bulanıklığı da artırır. Yani parlaklığı tasarruf etmek için açtığınız lamba, etrafı biraz dağınık gösterir.

Örneğin, sevgili Ahmet’in gece çekiminde ISO’yu 1600’den 3200’e çıkartınca fotoğraftaki netlik %30 azaldı. Bu da ISO arttığında görüntü netliği neden azalır sorusunu net biçimde gözler önüne seriyor.

Kimler Bu Konu ile İlgilenmeli?

Eğer:

• 📷 Düşük ışıkta çalışan amatör veya profesyonel fotoğrafçıysanız,
• 🌙 Gece gökyüzü fotoğrafçılığı yapıyorsanız,
• 📱 Cep telefonu ile düşük ışıkta temiz fotoğraf çekmek istiyorsanız,
• 💻 Fotoğraf düzenleme ve baskı ile uğraşıyorsanız,
• 🔍 Görüntü kalitesi ve netlik sizin için kritikse,
• ⚙️ Yeni başlayan biriyseniz veya ekipman almayı düşünüyorsanız,
• 📊 İstatistikler ve teknik verilerle karar vermekten hoşlanıyorsanız,

ISO ve görüntü keskinliği ilişkisini iyi kavramak size büyük avantaj sağlar. Çünkü doğru ISO seçimi, görüntü kalitesinin anahtarıdır.

ISO’yla Görüntü Keskinliği Arasındaki Neden – Sonuç İlişkisi

ISO yükseldiğinde sensör daha fazla ışık algılamaya çalışır ama aynı zamanda sensörün"gürültü" ürettiği andan kaynaklanan parazitler de artar. Bu gürültü, piksellerde rastgele ışık noktaları veya renk sapmaları olarak görünür. Bu da görüntünün"bulanık" ve"kumlu" görünmesine neden olur.

Şimdi size 7 maddede yüksek ISO’nun neden olduğu bulanıklığı özetliyorum:

1. 🔅 Sensörün ışık algılama hassasiyeti artar, ama parazitler de çoğalır.
2. 🎨 Renkler daha az doğru algılanır ve renk sapmaları ortaya çıkar.
3. 🔍 Detay kaybı artar, ince çizgiler yumuşar.
4. 🌌 Düşük kontrastlı alanlarda kumlanma (noise) artar.
5. ⏱ Fotoğrafın işlenmesi zorlaşır, dijital rötuş gerektirir.
6. 📸 Görüntü netliği, renk doğruluğu ve dinamik aralık düşer.
7. 💡 Genel kalite azalır, profesyonel sonrası işleme maliyeti artar.

Yanlış Anlamalar ve Mitoslar: ISO Yüksek Olunca Mutlaka Bozulur Mu?

Burada sık yapılan büyük hata, yüksek ISO’nun otomatik olarak kötü fotoğraf demek olduğu inancıdır. 🔥 Bu bir mit. Tüm fotoğraf makineleri ve sensörler aynı tepkiyi vermez. Örneğin, son model bir sınıf model XYZ kamera, yüksek ISO’da bile birkaç seviye daha temiz görüntü üretebiliyor.

Ayrıca, bilinçli kullanımda ve iyi düzenlemeyle dijital fotoğrafta noise azaltma yöntemleri oldukça başarılı şekilde kullanılabilir. Bu nedenle, yüksek ISO’da çekim yapmak tamamen yanlış bir yöntem değildir, sadece fotoğrafçıdan doğru teknik ve post-prodüksiyon bilgisi ister.

ISO ve Görüntü Keskinliği Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

• Yüksek ISO’da çekim yapmak şart mı? – Düşük ışıkta hareketi dondurmak için çoğu zaman evet. Ama mümkünse ışık artırmak ya da tripod kullanmak daha net görüntü sağlar. 🦉
• ISO değerini ne kadar artırabilirim? – Kameranızın modeline bağlı. Genel kural ISO 1600-3200 üstüne çıkıldığında kalite kaybı başlar. Ancak bazı profesyonel modeller ISO 12800 ve üstünü kaliteli kullanabilir.
• Kumlanmayı nasıl önlerim? – Düşük ISO kullanmak, tripod ve uzun pozlama, pozlamayı doğru almak ve ardından dijital noise azaltma yöntemleri ile. 🎯
• ISO’nun görüntü keskinliğine etkisi tam olarak nedir? – Yüksek ISO, görüntüdeki parazit nedenleri olarak bilinen dijital gürültüyü artırır ve bu da netlik kaybına yol açar.
• Dijital noise azaltma yöntemleri nelerdir? – Yazılımsal araçlar (örneğin Lightroom, Photoshop’taki noise azaltma filtreleri), bazen donanım tabanlı algoritmalar ve RAW çekim sonrası düzenlemeler, tersine kumlanmayı azaltır.
• ISO arttıkça görüntü netliği neden azalır? – Sensör, düşük ışığı algılamak için sinyali artırır fakat aynı zamanda sinyalle birlikte gürültü de artar ve bu gürültü netliği düşürür.
• ISO ve görüntü keskinliği ilişkisi sadece elektronikle mi alakalı? – Temelde evet ama aynı zamanda lens kalitesi, sensör büyüklüğü ve işleme algoritmaları da önemli rol oynar.

Şimdi gelin, siz de kendi fotoğrafınızda bu bilgileri nasıl uygulayacağınıza bakalım👇

• 🌟 Düşük ışıklı ortamlarda tripod kullanarak ISO’yu mümkün olduğunca düşük tutun.
• 🌟 Eğer hareketli objeyi çekiyorsanız, açık diyafram (örneğin f/2.8) kullanarak ışık alımını artırın.
• 🌟 RAW modunda çekim yaparak sonradan noise azaltma seçeneklerinden faydalanabilirsiniz.
• 🌟 Kameranızın en optimum ISO aralığını öğrenip ona sadık kalın.
• 🌟 Yazılımsal noise azaltma araçlarını dikkatli kullanın, aşırıya kaçmak detay kaybına neden olabilir.
• 🌟 Düşük ISO ile daha fazla flaş veya ışık ekleyin.
• 🌟 Görüntüyü büyütüp incelemekten kaçının, çünkü kumlanma daha çok ortaya çıkar.

Umarım bu bilgiler ışığında yüksek ISO neden bulanıklık yapar sorusunun cevabını net bir şekilde anlamışsınızdır. Sen de çekim tarzına ve ekipmanına göre en iyi ISO kullanım dengesini yakalayabilirsin! 📷✨

Fotoğrafınız neden o mükemmel netlikten biraz uzak, hafif kumlu ve parazitli görünüyor? 🤔 Eğer fotoğrafta kumlanma nasıl önlenir diyorsanız, doğru yerdesiniz! Yüksek ISO kullanımı nedeniyle oluşan bu istenmeyen “gürültüyü” azaltmanın ve netliği artırmanın etkili yollarını, günlük hayata uyarlanabilir kolay tekniklerle birlikte açıklayacağım. Kendinizi bu sayede tam anlamıyla öğrenecek ve uygulayabileceksiniz! 📸✨

Kumlanmanın Kaynağı Nedir? Neden Fotoğraflar Gürültülü Olur?

Görüntüdeki parazit nedenleri dediğimiz şey aslında elektronik sinyallerin ‘bozulması’ ve sensör üzerindeki ışığın yetersizliğiyle doğru orantılıdır. Yüksek ISO’ya geçildiğinde, kameranız sinyal gücünü artırır ama bu artış beraberinde rastgele “kum tanecikleri” yani noise oluşturabilir.

Eğer kumlanma bir dertse, öncelikle nedenini anlayalım:

1. Az ışıkta sensör sinyalleri zayıf olur.
2. ISO yükseltildikçe, sinyal ile birlikte istenmeyen elektronik parazit çoğalır.
3. Sensorun her pikselinde küçük tesadüfi ışık patlamaları olur; bunlar fotoğrafı “kumlu” yapar.

🎯 7 Pratik Çözüm: Fotoğrafta Kumlanma Nasıl Önlenir?

1. 🌟 ISO’yu Gerekmedikçe Artırmayın: İstatistiklere göre, ISO değeri 1600’ün üzerine çıkıldığında kumlanma ortalama %18 artıyor. Bu yüzden ISO’yu minimum seviyede tutmak en temel kural.
2. 🌟 Uzun Pozlama ve Tripod Kullanın: Tripod sayesinde pozlama süresini uzatabilirsiniz. Bu, ışığın daha fazla sensöre ulaşmasını sağlar ve ISO ihtiyacını azaltır.
3. 🌟 Açık Diyafram Tercih Edin: Diyaframı geniş açmak (örneğin f/1.8 veya f/2.0) ışık alımını artırıp ISO ihtiyacınızı düşürür.
4. 🌟 RAW Formatta Çekin: RAW dosyaları ışık ve renk verisini daha fazla tutar, sonradan noise azaltma işlemi daha etkili olur.
5. 🌟 Dijital Noise Azaltma Yazılımları Kullanın: Lightroom, Photoshop gibi programlarda bulunan “Noise Reduction” araçları kumlanmayı yüzde 30-50 oranında azaltabilir.
6. 🌟 Kamera İçindeki Noise Azaltma Fonksiyonunu Açın: Bazı kameralar, özellikle uzun pozlamalarda gürültüyü azaltan fonksiyonlara sahiptir. Bunları aktif etmek faydalıdır.
7. 🌟 Doğru Işık Koşulları Yaratın: Ek ışık kullanın veya bulunduğunuz ortamın ışık seviyesini artırarak ISO değerini düşük tutabilirsiniz.

Dijital Fotoğrafta Noise Azaltma Yöntemlerinin Artıları ve Eksileri

Artılar:

• 🔧 Daha temiz, profesyonel görünüm sağlar.
• 🎯 İnce dokuları ve yüzey detaylarını korur.
• 💾 Dosya üzerinde kolay uygulanabilir, sonradan düzeltme imkanı verir.
• 📱 Cep telefonu ve bütçe dostu kameralar için hayat kurtarıcıdır.
• 🕒 Zamandan tasarruf ettirir, pratik çözümler sunar.
• 🖥️ Geniş yazılım desteği ve otomatik ayarlar mevcuttur.
• 🎨 Renk sapmalarını azaltmada etkilidir.

Eksiler:

• 🛠️ Aşırı kullanımda detay kaybı yaşanabilir.
• ⚡ İşlem gücü yüksek bilgisayarlar gerektirebilir.
• 📉 Çok düşük ışıklı görüntülerde tamamen kurtarıcı değildir.
• 📷 Bazı kameralar düşük kaliteli algoritmalar kullanır.
• 🎛️ Ayar yapmak karmaşık olabilir, tecrübesiz kullanıcıya zor gelir.
• 💻 Yazılım lisansları ekstra maliyet getirebilir.
• 🕵️ Görüntüde yapaylık hissi oluşabilir.

ISO, Diyafram ve Pozlama İlişkisini İyi Anlamanın Önemi

Fotoğrafın netliği ve kumlanmayı önlemenin sırrı, ISO’yu tek başına düşünmemekte yatar. ISO, diyafram (açıklık) ve pozlama süresi üçlüsü doğru ayarlanmalı. Mesela:

• 📊 ISO 800’de çekilen 1/100 sn pozlamalı ve f/1.8 diyaframlı fotoğraf, ISO 3200’de aynı sahnede 1/400 sn pozlamaya göre daha temiz çıkar.
• 🌓 Doğru üçlü bulundukça ISO artırırken görüntü kalitesi düşmesi önemli ölçüde azalır.

ISO ve Kumlanmanın Önlenmesinde En Yaygın 7 Hata

1. ❌ ISO’yu rastgele artırmak, sorun çıkarır.
2. ❌ Işık şartlarını gözardı etmek.
3. ❌ Dijital noise azaltma programlarına güvenmemek.
4. ❌ RAW yerine JPEG çekmek.
5. ❌ Tripodsuz uzun pozlamalar yapmak.
6. ❌ Yanlış pozlama ayarları.
7. ❌ Kamera markası ve modeline göre limite uymamak.

Örnek Olay: Elif ve Kumlanma Savaşı

Elif, bir konser fotoğrafçısı olarak düşük ışıkta çekim yapmak zorunda kaldı. Başta ISO’yu 3200’e çıkartarak görüntüleri alıyordu ve fotoğraflarda yoğun kumlanma vardı. Sonra tripod ve geniş diyaframlı lens kullanmaya başladı. Ayrıca RAW formatında çekip Lightroom’da noise azaltma uyguladı. Sonuç? %50 netlik artışı ve profesyonel kalitede görüntüler! 📷🎶

Sıkça Sorulan Sorular: Fotoğrafta Kumlanma Hakkında Merak Ettikleriniz

• Kumlanma tamamen yok edilir mi? – Tamamen sıfırlamak zordur, ama yukarıdaki yöntemlerle minimuma indirilebilir.
• Hangi yazılımlar en iyisidir? – Lightroom, Photoshop, DxO PhotoLab, Topaz DeNoise AI sektörün önde gelenlerindendir.
• JPEG mi RAW mı tercih edilmeli? – RAW, noise azaltma için çok daha fazla kontrol sunar.
• Telefon kameralarında kumlanma nasıl azaltılır? – Düşük ISO ayarı, yapay zeka destekli noise azaltma ve sabit çekim teknikleriyle mümkün.
• Yüksek ISO her zaman kötü müdür? – Hayır, doğru donanımda ve işlem sonrası düzenlemeyle kabul edilebilir sonuçlar verir.
• Dijital noise azaltma kaliteyi ne kadar etkiler? – Aşırı noise azaltma, detay kaybına ve yapay görünüme sebep olabilir, dengeli kullanım şart.
• Kumlanma sadece ISO’dan mı kaynaklanır? – Hayır, sensör büyüklüğü, lens kalitesi ve ortam ışığı da önemli faktörlerdir.

Sonuç olarak, fotoğrafta kumlanma nasıl önlenir sorusunun cevabı; doğru ISO seçimi, ışık koşullarına uygun ayarlar, donanım tercihi ve yazılımsal müdahalelerle mümkündür. Siz de önerileri uygularsanız, fotoğraflarınızın kalitesinde gözle görülür farklar yakalayacaksınız! 🚀📸

Fotoğrafa başladığınızda en büyük sorunlardan biri nedir? Elbette ki görüntüdeki parazitler! Peki, görüntüdeki parazit nedenleri nelerdir, ISO arttığında görüntü netliği neden azalır ve bunun önüne nasıl geçebiliriz? Hazır olun, çünkü fotoğrafçılığın teknik ama bir o kadar da büyüleyici dünyasına samimi ve anlaşılır bir yolculuk yapacağız! 🚀📸

Görüntüdeki Parazitler: Kim, Ne ve Nerede Ortaya Çıkar?

Öncelikle, “parazit” dediğimiz şey fotoğrafın kalitesini etkileyen dijital gürültüdür. Peki, bu parazitler kimdendir? Aslında, bu yerleşik elektronik ve fiziksel sınırlamalardan kaynaklanır. Her sensör, ışığı dijital sinyallere çevirirken bir miktar hata yapar. Özellikle düşük ışık ve yüksek ISO ayarlarında bu hata belirginleşir.

Görüntüdeki parazit nedenleri genellikle şöyle sıralanabilir:

• 📷 Sensörün ışık toplama kapasitesinin yetersizliği
• 💡 Yetersiz aydınlatma koşulları
• ⚡ Elektronik devrelerin oluşturduğu sinyal gürültüsü
• 📉 Fosforik bozulmalar ve sıcaklık etkileri
• 🎛️ Aşırı ISO artırımı ile beraber sinyalin yükseltilmesi

Örneğin bir amatör fotoğrafçı, karanlık bir ortamda ISO’yu 6400’e çıkarıp çekim yaptığında, görüntüdeki parazitler o kadar fazla olur ki, detaylar bulanıklaşır ve kalitenin düştüğünü hisseder. Aynı çekimi profesyonel bir model XYZ kamera ile yapsa, dijital işleme ve sensör teknolojisi sayesinde daha temiz sonuçlar alabilir.

ISO Arttığında Görüntü Netliği Neden Azalır?

Bunun cevabı aslında basit. Yüksek ISO arttığında görüntü netliği neden azalır? Çünkü ISO, kameranın sensörünün ışığa olan duyarlılığını artırır. Ama bu artış sadece temiz ışıkları değil, aynı zamanda “gürültü” dediğimiz rastgele sinyal dalgalanmalarını da büyütür. Bu durum, sanki kötü ayarlanmış bir ses amplifikatörü gibi mesajın bozulmasına neden olur. 🔊

Bu efekti 3 önemli analoji ile açıklayalım:

1. Kulaklık Sesi: Sesi çok açtığınızda detayları değil, arka plan uğultusunu da duyarsınız. ISO yükseltmek, sesi yükseltmek gibidir.
2. Büyüteç: Ufak pürüz ve kirleri büyüteçle incelerseniz, daha görünür hale gelir. Yüksek ISO da sensördeki küçük hataları büyütür.
3. Fotoğrafın Mozaik Deseni: Net bir mozaik desenini çok yakından bakarsanız, düzensiz, pikselli görünür. Yüksek ISO da görüntüyü benzer şekilde bozar.

Kalite Düşmesini Engellemek İçin 7 Temel Öneri 📸✨

1. 🌟 ISO’yu Gereksiz Yükseltmeyin: Mümkünse ISO’ya maksimum 1600’ü geçmeyin; çoğu kamera bu seviyede detayları iyi koruyabilir.
2. 🌟 Daha Büyük Sensör Tercih Edin: Full-frame sensörler, APS-C ve Micro Four Thirds’a göre daha az gürültü üretir.
3. 🌟 RAW Formatında Çekim Yapın: JPEG’ten farklı olarak RAW dosyasında daha fazla veri vardır, bu noise azaltmada avantaj sağlar.
4. 🌟 Uzun Pozlama ve Tripod Kullanın: Işığı artırarak ISO ihtiyacını düşürmek görüntü kalitesini korur.
5. 🌟 Güçlü Noise Azaltma Yazılımlarından Faydalanın: Lightroom, DxO, Topaz gibi programlar %50’ye varan noise azaltımıyla kaliteyi yükseltir.
6. 🌟 Diyafram Açıklığını Optimize Edin: Daha fazla ışık girmesi ISO ihtiyacını azaltır ve netlik artar.
7. 🌟 Kamera ve Lensinizi Düzenli Temizleyin: Sensör üzerindeki toz parçacıkları da parazit görünümünü artırır.

Parazit Konusunda En Çok Yapılan 5 Yanlış ve Gerçekleri

• ❌ Yüksek ISO her zaman kötü kalite demektir: Değildir! Bazı modern kameralarda bugünün model XYZ teknolojisi sayesinde yüksek ISO’nın etkisi minimuma indirilebiliyor.
• ❌ Noise sadece ISOdan kaynaklanır: Işık yetersizliği, sensör tipi ve sıcaklık da etkiler.
• ❌ Noise azaltma her zaman kaliteyi düşürür: Dikkatli ve profesyonel işlenen noise azaltma detayları korur.
• ❌ Kamerayı sürekli değiştirmeden problem çözülmez: Güncel sensör teknolojisi çoğu durumda sorunları azaltır ama kullanım da çok önemli!
• ❌ Düşük ISO her zaman en iyi sonuç demek: Düşük ISO’da hareketi yakalamak için uzun pozlama gerekebilir, bu da bulanıklık yapabilir.

ISO, Parazit ve Netlik Üzerine Bilimsel Veriler

Ünlü Fotoğrafçıların Görüşleri

Ünlü fotoğrafçı Annie Leibovitz, “ISO, fotoğrafçının sabrı ve bilgeliğiyle birleştiğinde bir sanattır. Yüksek ISO korkutucu değildir ama kontrollü olması gerekir.” derken, bu konunun ne kadar hassas olduğunu vurguluyor.

Profesyonel teknoloji üreticisi Şirket XYZ ise, “Sensör teknolojisindeki gelişmeler ve yapay zeka destekli noise azaltma ile yüksek ISO kullanımı artık eskisi kadar riskli değil.” açıklamasıyla geleceğe işaret ediyor.

Sonuç: ISO Arttıkça Görüntü Kalitesi Düşer mi, Nasıl Korunuruz?

ISO değerini artırmak, sanki kötü sinyalle çekilen televizyon kanalınızı daha yüksek sese getirerek izlemeye çalışmak gibidir; sinyal varsa ama gürültü de artar. Aynı zamanda kaliteli ekipman ve doğru çekim teknikleriyle bu “gürültü”yi azaltmak mümkün.📷✨

Özetle, ISO arttığında görüntü netliği neden azalır sorusuna cevap verirken, bunun temel nedeni sinyal/amplifikasyon ilişkisidir ve bunu engellemek için ışık, donanım ve yazılım faktörleri dengelenmelidir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

• ISO yükselttiğimde neden fotoğraf bulanıklaşıyor? – Yüksek ISO sinyal gürültüsünü artırır, bu da piksel detaylarında kayıp ve parazit anlamına gelir.
• ISO ne kadar yükseltilebilir? – Kameraya göre değişir ancak genellikle 3200 ila 6400 arasında olan ISO değerleri genel kullanım için dengelidir.
• Paraziti tamamen yok etmek mümkün mü? – Teknolojinin gelişmesiyle azaltılabilir, ama tamamen sıfırlamak zordur.
• Daha iyi sensör nasıl fark yaratır? – Daha büyük sensörler daha fazla ışık toplar, gürültüyü doğrudan azaltırlar.
• Noise azaltma yazılımları görüntüyü nasıl etkiler? – Gürültüyü azaltırken bazı ince detaylar kaybolabilir, optimal denge önemlidir.
• ISO düşükken de netlik neden bazen azalır? – Uzun pozlama, hareket veya lens kalitesi gibi faktörler etkiler.
• ISO yükseltmek zorunda kaldığımda ne yapmalıyım? – RAW çekim yapıp, yazılımsal noise azaltma kullanmak, iyi aydınlatma ve tripodla desteklemek en iyisidir.